* سیمای دوگانه یک بیماری

دکتر سید منصور گتمیری، معاون پژوهشی مرکز نفرولوژی ایران درباره وضعیت بیماران دیالیزی به قدس می‌گوید: نارسایی‌های پیشرفته کلیه را می‌توان پنجمین مرحله نارسایی کلیوی دانست، چنانکه پیش بینی می‌شود از بیش از 80 هزارنفر مبتلا به این عارضه 50هزار نفر قادرند با مصرف دارو به زندگی طبیعی خود ادامه دهند، اما دیگر مبتلایان ناگزیر به دیالیز و یا پیوند شده‌اند که به اعتقاد من وضعیت بیماران پیوند شده مطلوب است.

وی با اشاره به اینکه درحال حاضر به دلیل برخی کاستی‌ها همانند مشکل در پرداخت‌های بیمه، شاهد کند شدن آهنگ پیوند کلیه هستیم، می‌افزاید: در سال‌های اخیر شاهد رشد تعداد مبتلایان به نارسایی حاد کلیوی هستیم که با وجود ظاهر هولناک این قضیه ، در ورای آن مقوله امیدوار کننده‌ای به چشم می‌خورد که همان رشد دانش و توانمندی درمانی کشور ماست که می‌تواند با غلبه بر امراض مزمن و بیماری‌های عفونی، بر میانگین عمر مبتلایان بیفزاید. همچنین از دیگر عوامل مؤثر در این زمینه افزایش امید به زندگی در جامعه است.

* ناامید از پیوند کلیه

سعید الموسوی از فعالان حوزه سلامت که خود روزهای دیالیز و پیوند کلیه را تجربه کرده، به چالش‌های این حوزه اشاره می‌کند ومی گوید: بیماران مبتلا به نارسایی پیشرفته کلیه از مشکلات بسیاری در رنج هستند که بخشی از آن ضعف درخدمات درمانی همانند دسترسی وتأمین داروهاست، چنانکه فرانشیز داروهای این بیماران رشد داشته و حتی برای تهیه داروهای داخلی باید فرانشیز بپردازند.

این فعال سلامت می‌افزاید: از دلایلی که باعث بی رغبتی بیماران به پیوند می‌شود، نامطمئن بودن آن‌ها از شرایط تأمین داروها و حمایت‌های بیمه‌ای است و شواهد نشان می‌دهد، برخی بیماران پیوند زده شده به دلیل دسترسی نداشتن به داروهای مناسب و مؤثر در روند درمان خود ناکام مانده و دوباره به چرخه دیالیز برگشته‌اند.

وی با تأکید بر اینکه بیماران دیالیزی پیامدهای اقتصادی واجتماعی هولناکی را تجربه می‌کنند، می‌افزاید: علاوه برنیازهای مبتلایان به خدمات پزشکی و پیراپزشکی، این افراد به دلیل عوارض ناخواسته بیماری خود از چرخه اشتغال نیز حذف می‌شوند، به این ترتیب هزینه بیشتری به خانواده و جامعه تحمیل می‌شود.

الموسوی ادامه می‌دهد :در برخی مناطق میزان مراکز و تجهیزات با تعداد بیماران همخوانی ندارد، از این رو این افراد ناگزیرند برای برخورداری از این تجهیزات به شهرهای همجوار مراجعه کنند که این محدودیت‌ها باعث می‌شود وعده‌های دیالیز خود را کاهش دهند . از طرف دیگر کیفیت دستگاه‌های موجود نیز به دلیل قدیمی بودن آن‌ها افت کرده که این مسایل باعث می‌شود کیفیت و خدمات موجود برای سلامت بیماران مطلوب نباشد.

* تجهیزات دیالیز کافی نیست

دکتر گتمیری، فوق تخصص نفرولوژی نیز با تأکید بر اینکه حمایت از بیماران مبتلا به نارسایی کلیوی حاد در کشور ما وضعیت مطلوبی دارد، اضافه می‌کند: البته با چالش‌هایی نیز مواجه هستیم که ازعمده ترین آن‌ها نبود تناسب میان تعداد بیماران با امکانات و تجهیزات موجود است به طوری که این کمبودها درکیفیت خدمات رسانی به بیماران دیالیزی اثرگذار است. برای نمونه در برخی مناطق بیماران از سه جلسه دیالیز شدن در هفته که عادی است. بی نصیب مانده و به دفعات کمتر بسنده می‌کنند. همچنین از مشکلات دیگر وجود مشکلات متعدد در تهیه داروهاست که به دلایل مختلف همانند تنگناهای اقتصادی و تحریم صورت گرفته است.

* خیران سلامت از نفس افتاده‌اند

سال‌هاست ده‌ها تشکل خیریه‌ای برای حمایت بیماران از جمله مبتلایان به نارسایی کلیوی مشارکت می‌کنند . آیا این حمایت‌ها می‌تواند مشکلات را کاهش دهد؟

دکتر گتمیری می‌گوید: هزینه درمان بیماران دیالیزی بسیار سنگین است، به طوری که حتی در توان بسیاری از خیران سلامت نیست، برای نمونه هزینه خرید یک دستگاه همودیالیز میلیون‌ها تومان برآورد می‌شود این در حالی است که برای استفاده از آن نیاز به فضای مناسب هم وجود دارد، بنابراین برای کاهش تنگناها باید هم خیران سلامت و هم دولتمردان مشارکت جدی کنند.

سعید الموسوی از خیران سلامت نیز می‌گوید: تلاش‌های نیکوکاران در این زمینه نمی‌تواند در رفع مشکلات کافی باشد، زیرا در حال حاضر بیشتر دستگاه‌های موجود کارآیی کافی نداشته و فرسوده هستند، در حالی که باید پیش از این نسبت به بازسازی تجهیزات این مراکز توجه می‌شد، البته بنا بر دلایل متعدد این امر صورت نگرفته، این در حالی است که شاهد رشد تعداد بیماران تازه وارد به این چرخه نیز هستیم. وی تأکید می‌کند: از یک سو شاهد افزایش قیمت تجهیزات مورد نیاز هستیم و از سوی دیگر هزینه راه‌اندازی مراکز به دلیل گرانی زمین و افزایش ساخت و ساز در سال‌های اخیر رشد چشمگیری داشته است . حال آنکه استانداردهای کیفی سازی مانند فاصله تخت‌ها و تعداد دستگاه‌های این مراکز نیز تغییر کرده که خود باعث تحمیل هزینه‌های بیشتر شده، از این رو کاهش مشکلات بیماران نیازمند تلاش همه نهادها و ارگان‌هاست.